Tranh ảnh trong Giáo Lý

Ngày nay, tràn ngập hình ảnh quảng cáo: trên đường, trong nhà, phòng thông tin, phòng họp... được minh hoạ, trang trí bằng tranh ảnh. Lý do: học...

Ngày nay, tràn ngập hình ảnh quảng cáo: trên đường, trong nhà, phòng thông tin, phòng họp... được minh hoạ, trang trí bằng tranh ảnh. Lý do: học nhờ nhìn hơn là nghe. Nghiên cứu cho biết: 83% những điều chúng ta học là nhờ mắt. Còn Khổng Tử nói : “Trăm nghe không bằng mắt thấy”.

Tranh ảnh nghệ thuật, nhất là nghệ thuật tôn giáo rất quan trọng trong việc sử dụng để dạy giáo lý. Nó là cánh cửa dẫn vào tâm hồn người học những huyền nhiệm sự sống và thông truyền đức tin.

1. Nguyên tắc căn bản sử dụng tranh ảnh

Chọn lựa cẩn thận:

Dùng hình chụp, ảnh đẹp, trong tạp chí, quảng cáo, lịch treo tường ... để hấp dẫn người xem, kích thích tình cảm và làm cho người xem phải suy nghĩ sâu hơn về sự sống và niềm tin. Hãy sưu tập ảnh đẹp.

Nghiên cứu trước khi sử dụng

Ngắm nhìn tranh ảnh, xem xét thật kỹ:

- ghi nhận những phản ứng đầu tiên,

- suy nghĩ vấn đề đã thấy,

- tưởng tượng ra cách sử dụng chúng.

2. Cách dạy Giáo lý bằng tranh ảnh

Chia sẻ và diễn tả ấn tượng về tranh ảnh

Hãy nhìn xem tranh ảnh trong vài phút, rồi đặt câu hỏi:

- Em thấy gì nơi bức tranh?

- Em thích gì nơi bức tranh?

- Đìều gì đang xảy ra trong bức tranh?

- Bức tranh muốn nói lên điều gì?

Kế đến, em hãy ghi nhận những chi tiết và ý nghĩa của chúng: Màu sắc nóng, lạnh? Đường nét thẳng, cong, ngang, dọc; toàn cảnh, nhân vật…

Từ tranh ảnh đến con người

Từ tranh ảnh dẫn đến phản ứng người xem tranh, dần dần hướng về cái nhìn cuộc sống thực tế của mình.

Vd: - Có khi nào em cảm thấy điều đó không?

- Em có hành động, có sống giống như thế chưa?

- Bức tranh nói gì về thái độ và giá trị của những người cùng tuổi?

Có thể viết lại câu chuyện từ tranh ảnh, đã xảy đến cho em…

Từ tranh ảnh đến cầu nguyện và hành động:

Suy tư, chia sẻ về tranh ảnh sẽ giúp nhận thức sâu xa về Lời Chúa trong cuộc sống hàng ngày.

- Hãy nhớ câu Kinh Thánh có liên quan đến tranh ảnh.

- Hãy đáp trả Lời Chúa với lời cầu nguyện.

- Hình ảnh thôi thúc ta dấn thân hành động thế nào?

Hình ảnh giúp suy niệm, thúc đẩy hành động: đó là áp dụng vào giáo lý.

3. Vài đề nghị sử dụng tranh ảnh

Vài phương pháp sử dụng tranh ảnh trong giờ giáo lý:

• Trình bày: Treo tranh ảnh để lôi kéo sự chú ý vào đề tài bài học, tạo sự tò mò, duy trì chú ý, và tập trung vào bài học.
• Chủ đề: Để các em viết chủ đề cho tranh không lời. Tìm câu Kinh thánh phù hợp chủ đề, hay đưa ra câu Kinh thánh, rồi tìm tranh ảnh phù hợp.
• Sưu tập tranh ảnh: đưa tạp chí, rồi cho các em tìm ảnh nào phù hợp với đề.
• Sáng tác câu chuyện: từ tranh ảnh, yêu cầu các em viết kể bằng lời hay diễn kịch.. .
• Cắt dán, báo tường: Cho các em cắt lấy hình hay-đẹp, dán chung trên bảng thông cáo, để trình bày sứ điệp, về ngày lễ.. .
• Tặng ảnh: dịp sinh nhật, lễ vui, tặng mỗi người một hình đạo.

4. Phương pháp đọc tranh ảnh

Hình, ảnh, phim: đó là những chọn lựa điều mà tác giả muốn trình bày. Hình ảnh là một trang viết về quan điểm, cái nhìn và ý hướng của tác giả. Đọc hình ảnh là khám phá những khía cạnh được tác giả trình bày và giá trị sứ điệp tác giả muốn gởi gắm.

Tiến trình đọc tranh ảnh: gồm 4 bước:

a. Thành phần hình ảnh: Bạn thấy gì nơi tranh ảnh?

• Hình ảnh, gồm mấy phần, mấy người và vật, hoạ tiết theo những đường nét ngang-dọc, cong-nghiêng,
• Nhân vật: bao nhiêu người, hình dạng ra sao : chân-tay, mặt-mày, dáng vẻ.
• Ánh sáng nhiều hay tối, màu sắc nóng hay lạnh: màu nóng: đỏ, cam, vàng, nâu; - màu lạnh: xanh, tím, ve.
• Khung ảnh (Plan): rộng-hẹp chứa đựng người- cảnh – vật -chi thể (mỗi khung ảnh có ý nghĩa riêng. Tr.109)

b. Hình ảnh cho con người: Hình ảnh đánh động gì nơi bạn?

• Hình ảnh đánh động giác quan của bạn như thế nào ? Như sờ, nếm, ngửi, nghe, thấy: khô - ướt; nóng - lạnh; cứng - mềm; trơn - nhám.
• Các đồ vật, nhân vật, cử chỉ hành động nào mang giá trị biểu tượng cho nhóm, tôn giáo, văn hoá dân tộc nào ?.. . Nói lên ý nghĩa gì chung cho mọi người?
• Tình cảm hay cảm xúc nào gợi lên cho bạn từ hình ảnh ?

c. Hình ảnh cho giáo lý: Ứng dụng vào đề tài giáo lý

• Tìm câu Kinh thánh, dụ ngôn Phúc âm nào có thể nảy sinh từ hình ảnh?
• Hình ảnh gởi đến cho thời nay sứ điệp gì? Hoà bình, nạn đói, thiên tai...
• Hình ảnh đành động tâm tình tôn giáo nào? Tin, cậy, mến, chúc tụng, hân hoan.

d. Hình ảnh cho bài học: Thực hành cầu nguyện và dấn thân phục vụ

• Hình ảnh nhắc nhớ gì cho con người? Vd: lao động, chia sẻ, yêu thương...
• Mang lại giá trị và tương quan đạo đức như thế nào ? Vd : xây hoà bình, chống chiến tranh...
• Gợi ý cầu nguyện cho vấn đề gì?: Cầu nguyện theo Lời Chúa, về...
• Mời gọi dấn thân hành động thế nào cho bản thân, gia đình, Giáo hội, xã hội?

Ban Giáo lý giáo tỉnh Sài Gòn

(bangiaoly.org)