Bước tiến của Hội dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm (2)

Bà Bề trên tiên khởi khuyên nhủ chị em là: hãy yêu thương nhau cách chân tình như Chúa Giêsu đã yêu mỗi một chị em.

(Tiếp theo)

II. NHÌN CHUNG VỀ CÁC HỘI NGHỊ DÒNG/TỔNG TU NGHỊ VÀ MỘT SỐ GHI NHẬN

Từ năm 1920 đến nay, Hội dòng đã cử hành 21 HND/ TTN.

1) Công hội đệ nhất diễn ra vào năm 1927

Vị Bề trên Tiên khởi được chị em tín nhiệm là bà Thérèse Tịnh[1]. Việc quan trọng nhất của Công hội đệ nhất là vấn đề chọn lựa vị Bề trên dẫn dắt Hội dòng trong những bước đi chập chững non trẻ của mình. Cha Bề trên Chabanon chủ tọa việc bầu Bề trên tiên khởi vào ngày 8-12-1927. Ngay vòng phiếu thứ I, Bà Thérèse được tất cả chị em tín nhiệm bầu chọn. Khi ấy Hội dòng có 27 khấn sinh. Lời đầu tiên, Bà Bề trên tiên khởi khuyên nhủ chị em là: hãy yêu thương nhau cách chân tình như Chúa Giêsu đã yêu mỗi một chị em.

Hôm sau, Bà tập hợp một nhóm nhỏ, gồm: “chị Bề trên cựu, chị Martha Ân và vài chị lớn tuổi hơn để trao đổi trách nhiệm và phần vụ”; 

“… Chị Martha Ân, là chị “dạy” phụ trách tập sinh và các em mới tu, và chị cũng quán xuyến mọi việc, xếp đặt trong ngoài; một chị “giữ việc” phụ trách thực phẩm, vườn tược, chăn nuôi; và một chị y tá…”

Đây là nhóm họp đầu tiên của Hội dòng.

2/ Các hội nghị tập trung canh tân Luật dòng

@ Năm 1943, bà Bề trên M. Madeleine Nguyễn Thị Quế nhờ các cha dòng Chúa Cứu Thế giúp bổ túc, canh tân luật nhưng không hoàn thành. Cho đến đời cha Bề trên Đẩu (1948-1958), chính ngài đã nghiên cứu Giáo luật và canh tân bản Luật tiên khởi, và đã hoàn thành bản Hiến pháp và Hướng lệ. Ngày 8-12-1956, Đức cha Jean-Baptiste Urrutia Thi đã chính thức ban phép cho chị em thử nghiệm quyển Hiến pháp này.

@ Từ năm 1969 đến 1993, các hội nghị 8 đến 14 tập trung vào việc soạn thảo, canh tân và hoàn thành bản luật dòng. Việc canh tân hiến pháp do bà bề trên M. Claudia Công Tằng Tôn Nữ Thị Luyến khởi xướng. Sau đó, công việc quan trọng này được tiếp tục suốt 20 năm, dưới thời chị bề trên M. Gonzague Đỗ Thị Tùng. Có thể nói rằng các hội nghị canh tân Hiến pháp này đã thể hiện rất rõ sự hiệp nhất, tính kiên trì của toàn dòng; nhờ vậy, bản hiến pháp của Hội dòng đã hoàn thành sau đó.

@ Năm 1997, hội nghị 15 đưa đến một kết quả quan trọng sau nhiều năm tháng nỗ lực của toàn thể chị em, đó chính là bản Luật sống và Nội qui. Đây chính là kim chỉ nam hướng dẫn đường lối tu trì của Hội dòng cho đến ngày nay. Trải qua các hội nghị liên tiếp, - hội nghị 17-18-19 và 20, một số điều trong bản Luật sống được tu chính.

@ Năm 2021: TTN 21, bản Luật sống được tu chính và canh tân nhiều, cập nhật với những hướng dẫn hiện hành của Giáo hội.

@ Như vậy, từ khi thành lập, Hội dòng đã từng lần canh tân các bản luật, đó là:

• Lề luật Con Đức Bà chẳng hề mắc tội tổ tông, Phú Xuân (1921, Luật tiên khởi)
• Hiến pháp Tu hội Con cái Đức Bà Vô Nhiễm, Phú Xuân (1956),
• Luật sống dòng CĐMVN, Phú Xuân-Huế (1997) và
• Hiến luật dòng CĐMVN, Phú Xuân-Huế (2021) đang thử nghiệm. 

3/ Hội nghị dòng lần đầu đưa ra văn kiện để hướng dẫn toàn dòng là Hội nghị 16, năm 2001.

Đây là lần đầu tiên HND đưa ra văn kiện, là những hoa trái đúc kết, nhằm hướng dẫn đời sống thánh hiến chị em toàn dòng. Đó là một văn kiện ngắn gọn, với 7 nghị quyết, có chủ đề: Khởi sự lại từ Chúa Kitô, - Hãy ra khơi (Duc in Altum). “Hội dòng quyết tâm sống chứng tá Phúc Âm, tích cực loan báo Tin mừng trong tư cách người CĐMVN”.  

Thêm một ghi nhận nữa, cũng HND này nhận thấy và nêu lên vai trò cần thiết của người giáo dân trong cánh đồng truyền giáo của Giáo hội. Nhóm Hiệp hội CĐMVN được thành lập với mục đích để họ chia sẻ đặc sủng và linh đạo của Hội dòng để mở rộng công cuộc truyền giáo.

Từ đó trở đi, Hội dòng không ngừng học hỏi, tìm kiếm và thực hành tinh thần trở về nguồn, tìm cách trung thành với ý định ban đầu của Đấng sáng lập dòng, tìm hiểu làm rõ hơn về linh đạo, đặc sủng, sứ mạng dòng. Việc học hỏi và thảo luận về chúng giúp toàn dòng đào sâu về căn tính, sự cần thiết và ý nghĩa của sự hiện diện của chị em CĐMVN trong Giáo hội và xã hội đương thời.  

4/ Hội nghị dòng có văn kiện hướng dẫn rõ từng ban, là:

Hội nghị 17, năm 2005, hướng dẫn toàn dòng lập kế hoạch 4 năm, có mục tiêu tổng quát cho suốt nhiệm kỳ, và đề ra mục tiêu cụ thể từng năm, từ Trung ương tới địa phương đều thực hiện. Việc điều hành và linh hoạt Hội dòng có sự hướng dẫn ngang qua các ban và được các văn kiện mô tả rõ về trách nhiệm và bổn phận.

TTN 21, năm 2021, đưa ra văn kiện hướng dẫn canh tân toàn diện, đặc biệt về mọi lãnh vực, với định hướng là “Niềm vui phục vụ: hoạt động của các Ban.”

Trong nhiệm kỳ 2005-2009, lần đầu tiên Hội dòng tổ chức việc Duyệt xét giữa nhiệm kỳ vào năm 2007. Đó là cuộc họp sau 2 năm của hội nghị, nhằm nhìn lại cách sống và thực hành của toàn dòng theo mục tiêu của hội nghị đã đề ra, và định hướng đi cho hội nghị tiếp theo. Dẫu rằng các cuộc họp này chưa mang tính pháp lý, nhưng hình thức cử hành gần giống như các cuộc hội nghị. Chị em rất ý thức, trao đổi ý kiến và thỉnh nguyện. Tính pháp lý của việc họp Lượng định giữa nhiệm kỳ được đưa vào Hiến luật năm 2021.

5/ Nhiệm vụ quan trọng của mỗi HND/TTN

Có thể nói trách nhiệm quan trọng nhất của hội nghị vẫn là việc bầu chọn Bề trên, phó bề trên và các cố vấn. Bên cạnh đó, các HND/TTN còn đề ra những hướng đi cho dòng; soạn thảo và tu chính luật dòng. Ngoài ra, HND/TTN sẽ tập trung vào việc đẩy mạnh một chiều kích cần thiết nào đó trong những chiều kích của đời sống thánh hiến con Đức Mẹ Vô Nhiễm (có từng chủ đề cho mỗi TTN); hẳn nhiên, luôn luôn tiến hành trong tiến trình biện phân canh tân toàn diện đời sống tu trì của toàn dòng.

Các chủ đề thường được bàn luận, như: 1/đào sâu Căn tính của Hội dòng, phụng vụ và cầu nguyện, kỷ luật đời tu, cộng đoàn/phân vùng (mở thêm hoặc đóng cửa cộng đoàn); 2/ Huấn luyện, học vấn và chuyên ngành; 3/ Tông đồ - Truyền giáo - Gia đình CĐMVN; 4/ Quản trị - điều hành: nhân sự, 5/ Tu chính Hiến luật; 6/ Kinh tế tài chính; …

Nhìn chung, HND/TTN nghiên cứu những vấn đề thời sự, hướng đi của Giáo hội, dựa trên bản Phúc trình hiện trạng Hội dòng của Bề trên, cũng như thông tin của các đại diện vùng, các đặc trách ban ngành, để đưa ra những đường hướng, nghị quyết hoặc chỉ dẫn cho toàn Dòng thực hiện. Những quyết định ấy phải phù hợp với đặc sủng và tinh thần của Hội dòng, với ý định của Đấng Sáng lập, và đặc biệt với sứ vụ loan báo Tin Mừng qua những thực hiện tông đồ cho con người thời đại.

6/ Những ý kiến và thỉnh nguyện của cá nhân, của mỗi cộng đoàn

Những ý kiến đóng góp cho các HND/TTN là cần thiết và quan trọng cho hướng đi của Hội dòng… Điều này mời gọi mỗi người hết sức ý thức và trách nhiệm tham gia.

Những nghị viên tham dự HND/TTN thể hiện trách nhiệm đóng góp xây dựng sự bền vững và phát triển của Hội dòng sao cho phù hợp với bối cảnh của xã hội không ngừng tiến triển, và cùng nhịp với Giáo hội. Vì thế, về cơ bản, TTN phải là sự phản ánh Tin Mừng về những nhu cầu và nguyện vọng của Giáo hội và xã hội vào thời điểm cụ thể đó.

7/ Sĩ số đại biểu và thời gian cử hành HND/TTN.

Thế giới đổi thay nhanh chóng. Giáo hội có những văn kiện hướng dẫn kịp thời. Hội dòng ngày càng đông về thành viên và sự hiện diện lan rộng đến nhiều giáo phận, vì thế, nghị sự cũng có nhiều điều để bàn bạc và quyết định, nên thời gian họp TTN kéo dài hơn; và số đại biểu tham gia cũng ngày cành đông theo dòng thời gian. Đơn cử, năm 1993, HND-14 có 19 đại biểu, họp một tuần; năm 2001, HND-16 có 23 vị (đại diện cho 209 chị em toàn dòng) họp một tuần; năm 2017, HND-20 có 39 đại biểu, kéo dài hai tuần; năm 2021, HND-21 có 51 vị, kéo dài 34 ngày (nạn dịch Covid-19),...

Những ghi nhận khác…

(Còn tiếp)

La Vang, Quảng Trị, 12/2024

Nt. M. Ter. Bích Thủy tổng hợp và trình bày